Subsidies controleren met satellieten
Nederland is Europees een van de koplopers als het gaat om de toepassing van remote sensing in de landbouw – ofwel het interpreteren van data onder meer door middel van satellieten. Dat de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) eind maart de bijeenkomst ‘Making more sense of remote sensing’ organiseerde voor andere EU-lidstaten, is daarom geen verrassing. Het NSO bracht daarbij zijn expertise in op het gebied van ruimtevaart en satellietdata. De lidstaten kregen er inzicht in de vergevorderde mogelijkheden van toepassingen van satellietdata. Maar ook in Nederland zijn we niet uitgeleerd; er kan méér met remote sensing.
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft een taak als betaalorgaan van subsidies richting het bedrijfsleven, en daaronder vallen ook boerenbedrijven. De controle op naleving van de subsidievoorwaarden in die bedrijfstak is een gezamenlijke taak van RVO en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Satellieten maken dat voorheen arbeidsintensieve werk een stuk makkelijker; een satellietopname maakt immers in een oogwenk duidelijk welke gewassen op een perceel staan, en daaruit blijkt dan ook of een boer terecht of onterecht een subsidie ontving voor bijvoorbeeld het zaaien van specifieke gewassen.
Bijeenkomst
Eind maart kwamen afvaardigingen uit EU-landen op Schiphol bijeen om meer te horen over de inzet van remote sensing. Joost van Uum, adviseur van NSO, was daar dagvoorzitter: “We hebben laten zien welke positieve invloed remote sensing heeft op de werkprocessen binnen betaalorganen. Waar betaalorganen voorheen veel tijd kwijt waren aan controles ter plaatse kunnen ze nu heel makkelijk het totale landbouwareaal in beeld brengen. Controle per remote sensing is betrouwbaar, efficiënter en effectiever.”
Vanggewassen
Naast de voorbeelden vanuit Nederland werden ook ‘best practices’ van andere landen gedeeld. Zo liet het betaalorgaan in Denemarken zien hoe zij remote sensing inzetten voor controles van vanggewassen; dat zijn gewassen die worden verbouwd tussen twee teelten van een hoofdgewas, vaak om het wegspoelen van mineralen te voorkomen. Ook hiervoor ontvangen landbouwers subsidies.
Satellietbeelden hebben veel voordelen. Zo zijn ze makkelijker en sneller voorhanden dan luchtfoto’s. Een beeld van een satelliet is actueler en binnen een dag beschikbaar na opname, waar het organiseren van een luchtfoto vanuit een vliegtuig een behoorlijk intensieve klus zou zijn.
Radar
Verdere verfijning van remote sensing vergroot de mogelijkheden voor betaalorganen aanzienlijk. Van Uum: “Bij een optisch satellietbeeld, vergeleken met een luchtfoto, kan bewolking nog steeds roet in het eten gooien. In Nederland, maar ook in Denemarken, werken we aan radartoepassingen. Met die techniek kijken we dwars door wolken heen en krijgen we ook ’s nachts een helder beeld. Het is een moderne toepassing waarbij betaalorganen als RVO veel baat hebben.”
Betaalorganen kunnen voor hun controles gebruik maken van onder meer Europese Sentinel satellieten, maar ook van beelden die zijn gemaakt door commerciële satellieten. Hoe hoger de resolutie en frequentie van de beelden, hoe beter de controle. Nederland kondigde in maart aan satellietdata met een hoge resolutie beschikbaar te stellen om de precisielandbouw in Nederland een extra impuls te geven. Deze data kunnen ook goed gebruikt worden om het werk van RVO als Nederlands betaalorgaan nog beter uit te voeren.
Koppelen
Het NSO neemt bovendien het voortouw in een innovatietraject waarin samen met het bedrijfsleven wordt gekeken naar mogelijkheden om uit satellietbeelden verandering automatisch waar te nemen. Van Uum: “Bij het NSO koppelen we innovatieve bedrijven op het vlak van remote sensing aan onder meer de Europese betaalorganen. We stemmen vraag en aanbod op elkaar af, en ook daarvoor was de bijeenkomst heel goed en nuttig.”