High-fives voor tien CanSats

De high-fives gaan rond op het Artillerie Schiet Kamp (ASK) van Defensie in ‘t Harde, momenten nadat een raket van Delft Aerospace Rocket Engineering (DARE) van de TU Delft op 1 kilometer hoogte zes ‘CanSats’ heeft losgelaten. Even later volgt een tweede raket met nog eens vier van deze mini-satellieten. De high-fives en de CanSats zijn afkomstig van de deelnemers aan de CanSat-competitie. Deze scholieren uit de bovenbouw van het voortgezet onderwijs behoren hopelijk tot de volgende lichting ruimtewetenschappers en space-techneuten.

Op de vroege ochtend van 31 maart is er op schietterrein ’t Harde van Defensie nog geen sprake van high-fives, maar wel van koortsachtig overleg en last-minute testen een aanpassen van de CanSats. Sinds november zijn tien scholierenteams bezig met perfectioneren van hun eigen CanSat; een kleine satelliet ter grootte van een frisdrankblikje. In het kader van de CanSat-competitie – na enkele jaren onderbreking weer terug van weggeweest – kiezen de mini-satellietjes straks per raket het luchtruim om daarna aan een parachute weer af te dalen.

Missie
Maar de échte missie, dat is het verzamelen van data over temperatuur en luchtdruk. En dus zijn de blikken niet alleen gericht op de CanSats, maar ook op de laptops die straks in realtime de data laten zien. Bovendien heeft ieder team nog een secundaire, zelfontworpen missie. Met hun ontwerpen en missies kwamen deze tien teams eerder al als beste uit de bus in een wedstrijd van in totaal 25 scholen-teams. De organisatie is in handen van het bij NEMO gevestigde ESERO NL, in opdracht van het NSO, en in samenwerking met DARE en Defensie.

“Onze secundaire missie is het verzamelen van camerabeelden uit onze CanSat, en het uitklappen van het landingsmechanisme”, zegt Paul (17), leerling van het Bataafs Lyceum in Hengelo. Zijn interesse ligt vooralsnog bij natuur- en sterrenkunde. Genoeg reden dus om overweg te kunnen met het verzamelen en analyseren van data. Even verderop zegt Gopal (16) vooral geïnteresseerd te zijn in lucht- en ruimtevaart. In afwisselend vloeiend Nederlands en Engels geeft hij tekst en uitleg over de secundaire missie van het team van de Amsterdam International Community School; het berekenen van de windsnelheid aan de hand van gps-data.

Spectaculair
De secundaire missies zijn echt spectaculair, zegt Sander Jansen van ESERO NL. “Het meten van de UV-intensiteit of gaswaarden in de lucht, het is echt knap. Deze scholieren zijn de wetenschappers van straks.”

Spanning
Rond T-minus 30 verdwijnen de eerste zes CanSats in de raket van DARE en neemt de spanning toe. Het verschijnen van een heuse televisieploeg zorgt voor nog meer zenuwen. Desondanks geven de teams aan nu al data te ontvangen van een satelliet, die dan nog in de raket zit. De gebruikte antennes zijn zelfgemaakt.

Lancering
Op T-minus nul schiet de raket de hoogte in, korte tijd later gevolgd door een tweede lancering. Op het hoogste punt komen de CanSats vrij, terwijl er op de grond tabellen en grafieken verschijnen op laptops. De informatie stroomt bij vrijwel alle teams binnen en een ploeg van defensiepersoneel staat klaar om de mini-satellieten terug te halen uit het veld. Iedere CanSat geeft een eigen geluid of herkenningssignaal af.

Winnaar
De teams staan vooral te popelen om hun data op school te analyseren en te verwoorden in een rapport. Een deskundige jury bepaalt uiteindelijk welk team zich op 21 april de Nederlandse winnaar van de CanSat-competitie mag noemen, en dus de Nederlandse eer hoog mag houden op de Europese competitie tussen 28 juni en 2 juli in het Duitse Bremen. En dat betekent: nog een lancering en nog een keer de spanning van de CanSat-competitie.