Nieuwe satelliettoepassing helpt afvalproblematiek in opkomende economieën te verminderen

De nieuwe Nederlandse satelliettoepassing GreySat helpt bedrijven en overheden wereldwijd om afvalproblemen in kaart te brengen. Met deze kennis kunnen ze risico’s voor bijvoorbeeld de waterkwaliteit verminderen. GreySat is ontwikkeld door het bedrijf 52impact, met financiële steun van het NSO via ESA’s Business Applications Space Solutions programma.

Het begon allemaal met een verzoek van een aantal bedrijven uit de voedsel en drankindustrie. Ze waren op zoek naar informatie over afval en vroegen zich af: zou je met satellietendata iets kunnen zeggen over waar afval zich ophoopt? En over de impact die dit heeft op de waterkwaliteit?

Afvalprobleem in Mexico in kaart gebracht (beeld: 52Impact) Geen makkelijke vragen, geeft Koen Verberne toe. Hij is medeoprichter en directeur van 52impact. Maar zeker de moeite van het onderzoeken waard. In twee jaar tijd ontwikkelde zijn bedrijf een toepassing die met behulp van satellietgegevens (grote) cumulaties van afval in kaart brengt.

‘Wat je het liefste wilt, is afval monitoren op straatniveau. Hier zijn initiatieven voor. Mensen die elk plastic zakje, elke peuk tellen. Maar dat is niet goed schaalbaar’, vertelt Verberne. ‘Op basis van satellietbeelden en modellen hebben wij een tool ontwikkeld die inschat hoeveel afval zich op bepaalde plekken bevindt. Hiervoor heb je veel informatie nodig, bijvoorbeeld over de bevolking, hoeveel afval geproduceerd wordt en omgevingsfactoren, zoals landinrichting, rivieren, windrichting en nog veel meer.’

GreySat maakt niet alleen ‘afvalkaarten’. Het omvat ook een model dat voorspelt welke afvalproblemen optreden bij verschillende variabelen. Op basis van deze informatie kunnen overheden en bedrijven strategieën ontwikkelen om afvalproblemen terug te dringen. De eerste demonstraties van het model, onder meer in Mexico, bleken succesvol.

Opkomende economieën

Potentiële gebruikers van de toepassing zijn grote bedrijven en (lokale) overheden die verantwoordelijk zijn voor de volksgezondheid. En dan vooral in opkomende economieën zoals in Zuid-Oost Azië en Latijns-Amerika. Daar waar veel afval geproduceerd wordt, maar afvalverwerking nog onvoldoende ontwikkeld is.

Afvalverwerking loopt in veel gebieden achter op afvalproductie. (beeld: 52Impact) Verberne: ‘Bedrijven en overheden kunnen Greysat gebruiken in hun besluitvorming. Bijvoorbeeld om te bepalen waar afval een risico oplevert voor de kwaliteit van het water dat ze willen gebruiken in hun productieproces. En welke interventie op die locaties het meest effectief zal zijn. Een aantal maanden of jaren later kunnen ze dezelfde satelliettoepassing gebruiken om te monitoren of de maatregelen om afval terug te dringen effectief zijn geweest.’

Verberne noemt het ontwikkelen van Greysat ingewikkeld en uitdagend: ‘Over afval is maar weinig bekend. Daar komt bij dat iedereen een heel klein beetje bijdraagt aan het afvalprobleem. We hebben er allemaal last van, maar vaak voelt niemand zich eindverantwoordelijk voelt voor het geheel.’

De toekomst ligt volgens Verberne in een open access toepassing waar veel verschillende partijen aan kunnen bijdragen: ‘Wanneer grote producenten van afval samen optrekken met bijvoorbeeld inspectiediensten en overheden, kan satellietmonitoring - in combinatie met andere datasets - heel effectief zijn om de risico’s van afval in kaart te brengen en te verminderen.’