Lancering nieuwe weersatelliet maakt ons weerbericht nóg beter
Morgen lanceert Europa de eerste van een nieuwe reeks weersatellieten: Meteosat Third Generation Imager (MTG-I). Deze satelliet is van groot belang voor onze dagelijkse weersverwachting én voor wetenschappelijk onderzoek naar extremer weer en klimaatverandering. Ook in Nederland wordt uitgekeken naar de meetgegevens van deze innovatieve satelliet.
‘We staan er niet elke dag bij stil’, zegt Raymond Sluiter van het NSO, ‘maar satellieten zijn voor zeventig tot tachtig procent verantwoordelijk voor de kwaliteit van weermodellen achter ons weerbericht. En onmisbaar voor onderzoek naar het klimaat. Daarom werkt Europa aan het Meteosat programma, dat de continuïteit van meetgegevens uit de ruimte over langere tijd garandeert.’
Meteosat Third Generation Imager (MTG-1). Bron: ESA
De eerste Meteosat beelden kwamen terug naar de aarde op 9 december 1977. Sindsdien zijn er steeds nieuwe satellieten gelanceerd, met steeds betere instrumenten. De allernieuwste heeft een Flexible Combined Imager aan boord, die in nog hogere resolutie weersystemen waarneemt. En een Lightning Imager, die realtime zware onweersbuien opspoort en de ontwikkeling ervan monitort. Sluiter: ‘Extremere weersverschijnselen zijn een belangrijk gevolg van klimaatverandering. We verwachten de komende decennia steeds heftiger onweerbuien te gaan zien. Juist die onweersbuien kan MTG onderzoeken door naar bliksemflitsen in de atmosfeer te kijken.’
Een andere belangrijke innovatie is het ontwerp van MTG-satellieten. Eerdere generaties Meteosats draaiden hard om hun eigen as om stabiel te blijven en een scan van de aarde te maken. Hierdoor krijgen we goede stabiele scans maar dit ontwerp beperkt ook mogelijkheden voor andere instrumenten. MTG werkt met stabilisatie over drie assen. Hierdoor zijn alle instrumenten permanent naar de aarde gericht. Mede dankzij de geostationaire baan waarin de satellieten draaien, kunnen ze Afrika en Europa honderd procent van de tijd waarnemen.
.jpg)
Illustratie van Meteosat Third Generation Imager (MTG-I). Bron: ESA
20 jaar gegevens
MTG-I wordt dinsdag vanuit Kourou, Frans Guyana gelanceerd met een Ariane 5 raket. Het is de eerste van zes satellieten in deze serie. Hierna volgen de lanceringen van de infrarood- en luchtkwaliteitssatelliet MTG-S in 2024 en een tweede MTG Imager in 2025. Over ongeveer tien jaar wordt opnieuw zo’n drietal gelanceerd, wat de totale levensduur van de derde generatie Meteosats op twintig jaar brengt.
EUMETSAT en ESA werken samen om de satellieten te realiseren, met behulp van meer dan honderd bedrijven in heel Europa. Ook Nederland, lid van zowel EUMETSAT als ESA, werkte mee aan MTG-I. Het KNMI is verantwoordelijk voor een deel van de kennis en software die van ruwe gegevens bruikbare eindproducten maakt. Terma leverde hardware waarmee de satelliet op aarde werd getest. Moog Bradford maakte de zonsensor voor de positiebepaling van de satelliet en Thales Cryo bouwde de koeling voor een aantal satellietonderdelen.
‘Ook al heeft Nederland een bescheiden rol in het project, toch is onze bijdrage aan dit Europese initiatief heel belangrijk’, benadrukt Sluiter. ‘Enerzijds omdat het belang voor de samenleving zo groot is, en de systemen zo complex, dat we dit alleen kunnen doen door Europees en mondiaal samen te werken. Anderzijds omdat Europa autonomie nastreeft op het gebied van alle ruimtevaartsystemen en de techniek die daarvoor nodig is.’
Meer informatie
Meteosat Third Generation Imager (MTG-I). Bron: ESA