Terugkijken: Hoe satellietgegevens de inspectie van grootschalig grondverzet veranderen

Satellietdata kunnen een motor zijn voor innovatie en een belangrijke rol spelen in het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Dit blijkt uit de ontwikkeling van TerraVisie, een satelliettoepassing voor de monitoring van grootschalig grondverzet. Hoe kwam deze toepassing tot stand? En wat is er nog meer mogelijk met satellietdata? Hierover vertellen betrokkenen in een webcast, die werd opgenomen tijdens het innovatiecongres INNOvember en die vanaf nu terug te kijken is.

Grootschalig grondverzet vindt bijvoorbeeld plaats bij de aanleg van een nieuwe woonwijk, een treinverbinding of een snelweg. Maar ook bij afgravingen en rond opslagplaatsen van al dan niet verontreinigde grond. ‘Het is een van de belangrijkste focusgebieden van de Inspectie Leefomgeving en Transport’, zegt medewerker René Overduijn. ‘Jaarlijks doen we een risicoanalyse: waar is de grootste kans op maatschappelijke schade? De bodem staat al heel lang op de tweede plaats in die lijst, met een milieuschadebedrag van 960 miljoen euro per jaar.’

René Overduijn, ILT. Maar hoe kom je erachter of er sprake is van illegale activiteiten? Johan de Vries van de Nationale Politie: ‘Wij zijn afhankelijk van goede signalen, zodat we ons kunnen richten op de opsporing. Een deel komt voort uit surveillance, maar dat is niet genoeg. In 2016 gingen we op zoek naar een waarschuwingssysteem voor veranderingen: hoe kunnen we in Nederland sneller signaleren dat er iets aan de hand is met verontreinigde grond of secundaire bouwstoffen?’

Johan de Vries, Nationale Politie Het antwoord op deze vraag kwam van S[&]T, Orbital Eye, Sobolt en 52impact, die gezamenlijk TerraVisie ontwikkelden, een satelliettoepassing waarmee grootschalig grondverzet door de tijd heen kan worden gemonitord. ‘Met satellietgegevens kunnen we veranderingen in heel Nederland automatisch detecteren. Hiervoor gebruiken we verschillende soorten satellietdata’, aldus Edo Loenen van S[&]T. ‘TerraVisie combineert hoge resolutie optische beelden, zoals we die kennen uit het Satellietdataportaal, radardata, waarbij je geen last hebt van de wolken, en multispectrale data, die gezamenlijk iets vertellen over de samenstelling van de bodem.’

Edo Loenen, S&T Het NSO faciliteerde de ontwikkeling van TerraVisie. ‘In 2016 was er een sterk vermoeden dat satellietdata hier een belangrijke rol in kon spelen’, zegt Coco Antonissen van het NSO. ‘We schreven een vraag uit in het kader van de SBIR-regeling. Daaruit kwam een samenwerking voort tussen de politie, ILT en het TerraVisie consortium.’

Coco Antonissen, NSO TerraVisie maakt het werk van inspecteurs en de politie makkelijker dankzij gegevens die er tóch al zijn. Dit is niet de enige mogelijke toepassing van satellietgegevens, vertelt Antonissen. Integendeel: er zijn eindeloos veel toepassingen denkbaar. Zeker als je satellietgegevens combineert met andere bronnen van informatie en slimme verwerkingstechnieken, zoals kunstmatige intelligentie. ‘Denk aan hittestress, verzakkingen, efficiënter rioolbeheer, illegale en onveilige activiteiten op bouwterreinen en kilmaatmitigatie. Het zijn maar een paar voorbeelden van waar je satellietgegevens allemaal voor kunt gebruiken.’

Ook satellietdata gebruiken?

Overheden en andere partijen die meer willen weten over het gebruik van satellietdata in hún activiteiten kunnen contact opnemen met het NSO .

21-11-3 Terravisie 2.0 met een blik vanuit de ruimte milieucriminaliteit bestrijden.mp4 from INNOvember on Vimeo.