‘Satellietgegevens maken ons werk aanzienlijk makkelijker’

Sinds 2012 koopt het NSO satellietgegevens van Nederland centraal in, om ze daarna kosteloos beschikbaar te stellen aan innovatieve bedrijven en instellingen. Welke successen heeft dit opgeleverd? Wat staat ons nog te wachten? Tien jaar Satellietdataportaal in tien gebruikersverhalen. Vandaag: Erik Diemer, cartograaf bij Waterschap Scheldestromen.

‘Ik ontdekte het Satellietdataportaal per toeval, via een bericht op LinkedIn zo’n zeven jaar geleden. De meest recente satellietbeelden, dat is veel beter dan een paar maanden oude luchtfoto, dacht ik. In eerste instantie durfde ik niet op de beelden te vertrouwen. Maar nu de resolutie steeds verder toeneemt, gebruik ik ze wekelijks, soms zelfs dagelijks. Bijvoorbeeld om het model te verbeteren waarmee we waterstromen voorspellen. Of om te onderzoeken waar dammen zijn aangelegd of weggehaald.

Erik Diemer, cartograaf bij Waterschap Scheldestromen

Het scheelt zoeken

‘Niet iedereen weet van het bestaan van het Satellietdataportaal. Daarom ben ik van links tot rechts en van boven naar beneden door het gebouw gegaan om erover te vertellen. Veel mensen reageren verrast door de mogelijkheden die het portaal ze biedt. Laatst wilde een collega zonnepanelen intekenen die waren geplaatst op alle terreinen van het waterschap. Ik vertelde dat het snelst kan met satellietbeelden. Het scheelde hem zoeken naar een luchtfoto én hij hoefde geen landmeter op pad te sturen om op alle locaties alles in te meten. Een andere collega kon op de beelden zien welk aansluitpunt een agrariër had gekozen voor zijn horizontale drainage. Hij hoefde zodoende niet meer langs bij verschillende boeren om de locatie van de aansluiting te vinden.

Veranderingen zien

‘Zelf gebruik ik het Satellietdataportaal ook om veranderingen waar te nemen in het landschap. Ik kijk bijvoorbeeld naar het slotenpatroon, een donkere lijn op de satellietbeelden. Door de tijd heen zie je bijvoorbeeld ineens een witte vlek opduiken. Dat is platte zandgrond, daar is een afvoer in de sloot geplaatst: een duiker. Vroeger moesten opzichters het veld in om dit soort veranderingen waar te nemen. En om te controleren of agrariërs zich aan de wet houden bij het verwijderen van dammen. Maar ze moeten daarbij zo’n uitgestrekt gebied controleren, dat is bijna niet te doen. Het Satellietdataportaal helpt om een eerste selectie te maken. Waar gaat het goed? En waar moeten we even gaan kijken of iedereen zich aan de regels houdt?

Machine learning

‘Volgend jaar gaan we als waterschap de eerste ervaringen opdoen met automatische veranderdetectie. Dan gaan we de omgeving onderzoeken met behulp van machine learning: de computer vertelt ons welke wijzigingen in het landschap zijn opgetreden en wij koppelen terug of het de juiste interpretatie is. Zo wordt het systeem steeds slimmer en breder toepasbaar. Voor mij betekent dit: minder handmatig beelden vergelijken. Niet nu meteen, maar over een jaar of tien, vijftien wordt mijn werk heel anders dankzij zulke technologische innovaties. Ik ben daar blij mee.

Geen zorgen

‘Ik hoop dat het Satellietdataportaal steeds verder door ontwikkelt. Met hogere resolutie beelden en radargegevens. Mijn droom is dat we altijd actuele satellietbeelden hebben met een resolutie die luchtfoto’s helemaal kan vervangen. Is er een wolk in beeld? Geen zorgen: morgen komt de satelliet weer langs om een nieuw beeld te maken. Werken met gegevens uit de ruimte kan veel geld, brandstof en niet in de laatste plaats menskracht schelen.’