Satellietdiensten van grote meerwaarde voor Nederlandse gemeenten
Wateroverlast door extreme regenval, aanhoudende droogte en verzakking van de bodem. Nederlandse gemeenten staan voor grote uitdagingen, deels veroorzaakt door een veranderend klimaat. In de zoektocht naar oplossingen kunnen satellietgegevens van grote meerwaarde zijn. Dat bleek uit een workshop die het NSO eerder deze maand samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) organiseerde.
Het NSO en de VNG brachten in Den Haag twee bloedgroepen bij elkaar. Aan de ene kant de gemeenteambtenaren. Zij hebben dag in dag uit te maken met heel praktische uitdagingen. De gevolgen van hittestress voor bomen bijvoorbeeld. Of de implementatie van de energietransitie. Aan de andere kant: ontwikkelaars en aanbieders van satellietdiensten. Zij weten als geen ander waartoe satellieten in staat zijn.
Naarden, Juni 2018. Groen in de stad wordt steeds belangrijker. De locatie en status van vegetatie kan met behulp van satellietdata goed in kaart gebracht worden. Infraroodbeelden helpen daarbij. Bron: Satellietdataportaal
Ruim zestig deelnemers kwamen op de workshop af. ‘We zijn bij het begin begonnen’, vertelt Wim Looijen van het NSO. ‘Eerst moesten we elkaars wereld leren begrijpen. Met welke vraagstukken worstelen gemeenten? Wat heb je nodig om tot een oplossing te komen? Wat is er al beschikbaar aan satellietgegevens? En hoe kun je samen innoveren om diensten te ontwikkelen die er nu nog niet zijn?’
Impact van zware neerslag
Bij veel gemeenten is nog onbekend dat het NSO kosteloos satellietgegevens beschikbaar stelt via het Satellietdataportaal. En dat daarnaast subsidies beschikbaar zijn voor de ontwikkeling van nieuwe toepassingen via de SBIR-regeling. Hier is volgens Looijen dus nog winst te behalen.
De gemeente Tilburg maakt al gebruik van een in een SBIR ontwikkeld product. Samen met Weather Impact en HydroLogic draagt deze gemeente nu bij aan de doorontwikkeling van een satelliettoepassing die de impact van zware neerslag in beeld brengt. Alfonso Gil Cantabrana van de gemeente Tilburg: ‘De toepassing kijkt twee dagen vooruit naar de gevolgen van verwachte regenval. Dat zijn twee dagen waarin hulpdiensten zich kunnen voorbereiden en we bewoners kunnen waarschuwen dat ze maatregelen moeten nemen.’
Behalve bij bovenmatige regenval, kunnen satellietdata ook worden toegepast bij verdroging, hittegolven en andere uitdagingen waar gemeenten voor staan, weet Cantabrana: ‘Satellietgegevens bieden heel veel kansen voor gemeenten, zeker nu er steeds meer data beschikbaar komen en de computerkracht om er berekeningen mee te doen toeneemt.’
Steden blijven in ontwikkeling. Met behulp van satellietdata kun je die ontwikkelingen goed monitoren. Bron: Satellietdataportaal
Van pilots naar praktijk
Volgens Janneke de Zwaan van de VNG is de aanpak van de gemeente Tilburg een goed begin. Net als een pilotproject in Amsterdam, dat verzakking van de kades in kaart brengt. ‘Veel gemeenten voeren pilots uit om te kijken welke satellietgegevens van waarde kunnen zijn. Daar komen mooie toepassingen uit. Wij als VNG kunnen gemeenten hierover informeren en ze aan elkaar verbinden en zo het gebruik van satellietgegevens onder de aandacht brengen.’
Looijen is het daar van harte mee eens: ‘Veel gemeenteambtenaren weten nog onvoldoende wat je allemaal met satellietgegevens kunt doen. Daar ligt dus een uitdaging voor het NSO én de VNG. Samen kunnen we praktische voorbeelden laten zien. En we kunnen met gemeenten en het bedrijfsleven onderzoeken welke zinvolle satelliettoepassingen in de toekomst ontwikkeld moeten worden.’