Interview: ‘Kijk goed, dan ontdek je ruimtevaart in de wereld om je heen.’

Alexandra Zevenbergen
Galileo PRS-specialist bij CGI

Ze studeerde communicatie en digitale media, maar belandde als IT-er in de ruimtevaart. Nu vertelt Alexandra Zevenbergen als PRS-specialist over nut en noodzaak van Galileo’s beveiligde navigatiesignaal. ‘Ruimtevaart klinkt als een ver-van-mijn-bed-show, maar we gebruiken het elke dag en het kan ons écht helpen.’
Alexandra Zevenbergen, Galileo PRS-specialist bij CGI

Je werkt nu zes jaar in de ruimtevaart. Wat maakt dit ‘jouw’ wereld?

‘Toen ik vertelde dat ik als IT-er aan de slag ging in de ruimtevaart, waren mensen in mijn omgeving verrast, maar ook heel nieuwsgierig. Want ruimtevaart spreekt natuurlijk heel erg tot de verbeelding. In mijn werk gaat het vooral om het maken van de verbinding tussen technologie en mensen. Over de vraag: hoe kan die mooie infrastructuur in de ruimte ons hier op aarde helpen in ons dagelijks leven?’

Wat vertel je daarover op een borrel of een verjaardag?

‘Ik werk met satellietnavigatie. Dat kent iedereen van zijn telefoon, dus dat is simpel. Dan vertel ik dat ik eerst heb gewerkt aan de infrastructuur van het Galileo-systeem, de Europese satellieten die navigatiesignalen naar de aarde sturen. En dat ik daarna ben geswitcht naar de toepassingenkant. En dan niet de toepassing van het signaal dat je gebruikt op je smartphone, maar het beveiligde signaal van Galileo: de Public Regulated Service of kortweg PRS.

Hoe kan dat PRS-signaal mensen op aarde dienen?

‘Bij ongelooflijk veel activiteiten op aarde wordt satellietnavigatie gebruikt. Eigenlijk gebruiken we allemaal satellietnavigatie, mensen in de straat maar ook de overheid en bedrijfsleven. Het wordt gebruikt bij het transport van waardevolle of gevaarlijke goederen en het veilig houden van ons land, waarvoor de krijgsmacht en politie zorgen. Ook banken maken gebruik van satellietsignalen om transacties van een tijdcode te voorzien. Vooral waar het gaat om veiligheid wil je niet dat mensen jouw navigatiesignaal jammen of spoofen. Daar is het PRS-signaal beter tegen bestand.

Galileo satelliet (beeld: ESA)

Jammen en spoofen, dat moet je even uitleggen…

Iedereen kan het ‘gewone’ satellietsignaal van Galileo of het Amerikaanse GPS ontvangen. Maar het is ook makkelijk te beïnvloeden. Spoofen is de ontvanger voor de gek houden, waardoor de locatie niet meer klopt. Bij jammen overstemt een ander signaal het signaal dat je wilt opvangen. Je kunt dan niet of minder nauwkeurig je positie bepalen. Voor beide problemen is PRS de oplossing. Dit is een beveiligd signaal van het Europese Galileo satellietnavigatiesysteem. Daarmee weet je zeker dat je signaal veilig én betrouwbaar is.

Hoe kunnen partijen dan toegang krijgen tot dat signaal?
‘Elke Europese lidstaat die met PRS werkt moet toestemming geven aan partijen die toegang willen tot het signaal. Maar gebruikers moeten ook ervaren wat ze ermee kunnen. Wij demonstreren deze techniek aan potentiële gebruikers, zoals de overheid. In 2020 hadden we bijvoorbeeld een PRS-gebruikersdag, georganiseerd met het NSO en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Meer dan dertig deelnemers van verschillende ministeries konden ontdekken wat het beveiligde signaal is en welke problemen je ermee kunt voorkomen.

En jij probeert dus alvast toekomstige gebruikers van PRS in Nederland te werven?

‘Ja. Daarin lopen we in Nederland voor op veel andere landen. We hebben de demonstratiedagen en een PRS-gebruikersgroep waar geïnteresseerden zich bij kunnen aansluiten en die bijeenkomsten organiseert. Daarnaast werken we als sector aan een kenniscentrum, het zogenaamde Center of Excellence, waarin we de Nederlandse kennis over betrouwbare satellietnavigatie bij elkaar kunnen brengen en gebruikers en ontwikkelaars kunnen adviseren.’

Technologie en mensen met elkaar verbinden…

‘Inderdaad. Veel mensen weten nog niet hoe ongelooflijk veel satelliettoepassingen voor ons kunnen betekenen. Dat geldt voor de PRS-dienst van Galileo, maar ook voor open diensten en aardobservatiegegevens uit de ruimte en veel andere ruimtevaarttoepassingen. Ruimtevaart klinkt misschien als iets complex en heel ver weg, maar als je goed kijkt, ontdek je het juist heel dichtbij, in de wereld om je heen.’