Extra ogen voor waterbeheerders

De waterbeheerders van Nederland nemen maatregelen om het niet te droog of te nat te laten zijn. Zij doen dat op basis van hun gegevens over sloten, rivieren, kades, weilanden, sluizen et cetera. Die blijken lang niet altijd up-to-date. Bedrijven worden nu uitgenodigd om een softwaretoepassing te bouwen met satellietgegevens. Dit systeem moet veranderingen automatisch signaleren, zodat gegevens makkelijker bij te houden zijn en sneller kan worden ingegrepen.

 

“Het kost nu veel inspanning om de wijzigingen in ons beheergebied op te sporen. Denk aan struiken die tot in sloten groeien of een aannemer die zijn werk nét iets anders uitvoert dan waar hij vergunning voor had.” Jeroen Waanders van waterschap Drents Overijsselse Delta verwelkomt daarom technologie die helpt bij een betere 'mutatiedetectie'. “We gebruiken natuurlijk de luchtfoto's die de Nederlandse overheid twee keer per jaar laat maken, maar de frequentie is te laag om snel te kunnen ingrijpen. Dat maakt het voor
Een voorbeeld van veranderingen in de waterloop is vegetatieontwikkeling.
Bron: de Unie van Waterschappen onze inspecteurs lastig om iets ongewenst vast te stellen. Dat wordt veel beter als de toezichthouders op pad gaan met concrete signalen op basis van satellietbeelden, die minimaal zes keer per jaar beschikbaar zijn.”

Game changer

Het waterschap is een van de partners in een project dat Netherlands Space Office (NSO) heeft uitgezet. De uitnodiging aan het Nederlandse bedrijfsleven om zo'n mutatiedetectiesysteem voor alle waterbeheerders te bouwen, is nu de deur uit. Na de zomer starten vier nog te selecteren bedrijven, die een innovatiebijdrage vanuit het Nederlandse ruimtevaartbudget krijgen. Volgend jaar zullen er maximaal twee doorgaan om een prototype te ontwikkelen.

Waanders heeft hoge verwachtingen: “Voor een individueel waterschap zou het een te grote klus zijn, maar samen lukt het wel. De toepassing die nu ontwikkeld gaat worden, analyseert de beelden automatisch op veranderingen en geeft aa
Door een continu inzicht te hebben in de veranderingen in het watersysteem kunnen veranderingen, zoals het droogvallen van de waterlopen, op tijd worden gedetecteerd door middel van satellietdata.
Bron: de Unie van Waterschappen n wat die wijziging behelst en wanneer deze plaatsvond. Tegenwoordig is er software die zichzelf traint doordat het leert van wat het doet. Deze 'kunstmatige intelligentie' moet zoveel mogelijk verschillende situaties leren onderscheiden. Dus hoe meer waterbeheerders met elk hun 'eigen' knelpunten meedoen, des te sneller wordt het systeem efficiënt. We moeten elkaar gebruiken om slimmer te worden. Dit wordt een enorme game changer!”

Uit de lucht vallen

Peter Roumen, bij Rijkswaterstaat (RWS) verantwoordelijk voor innovatie rond vergunningverlening, toezicht en handhaving, is het met hem eens. Ook bij RWS is eerst geprobeerd om alleen met luchtfotografie aan mutatiedetectie te doen. “We moesten concluderen dat er ontzettend veel – dure - fotovluchten nodig zouden zijn om die methode voor heel Nederland geschikt te maken. Ook hebben we uit die pilot geleerd, dat het belangrijk is dat de informatie wordt ontsloten via het computerprogramma waaraan onze toezichthouders gewend zijn, anders ontstaat nogal wat tijd- en energieverspilling.”

En die tijd is er niet, ook al omdat bij Rijkswaterstaat, net als bij de waterschappen, nogal wat mensen met pensioen gaan. De inspecteurs kunnen straks slagvaardiger aan het werk, omdat ze op de satellietinformatie al hebben kunnen zien dat er mogelijk iets aan de hand is. “De computer gaat hun werk niet overnemen, integendeel. Ze gaan hun gebied kwalitatief veel beter onder controle houden zonder extra inspanning. Deze innovatie komt als een geschenk uit de lucht vallen, bijna letterlijk“, zegt Roumen lachend.

 

SBIR

“Eer alle Nederlandse waterbeheerders hun informatie geautomatiseerd kunnen actualiseren, is het 2022”, schat NSO-projectleider Mark Loos in. En, hoewel niemand er aan lijkt te twijfelen, moet eerst dus nog blijken dat het kán. Voor dit project is een kleine half miljoen euro beschikbaar vanuit de potentiele gebruikers en de SBIR-regeling (Small Business Innovation Research). Die regeling zet het NSO in om ondernemingen te stimuleren een nieuw type dienst voor maatschappelijke vraagstukken te ontwikkelen waarvan satellietdata een belangrijke component zijn.

In deze SBIR zijn tevens twee overkoepelende organisaties van waterbeheerders betrokken; het Waterschapshuis vooral voor de IT-coördinatie in de sector en kenniscentrum STOWA voor de financieel-administratieve kant. Rijkswaterstaat en alle waterschappen zullen de belangrijkste gebruikers worden van het systeem. Daarmee is de eerste mijlpaal al gezet, doordat alle 21 waterschappen, Rijkswaterstaat en STOWA aan dit innovatie traject meedoen. De toepassingsgebieden zouden echter die van het waterbeheer al snel kunnen overstijgen richting het toezicht op alle infrastructuur die zij beheren. Zo merkt Peter Roumen van RWS al op: “We hebben er werk bijgekregen: het toezicht op milieu- en bouwzaken rond autosnelwegen. Voor onze medewerkers is dat een heel ander soort terrein dan wat ze gewend zijn in de gebieden rond bevaarbare waterlopen. Die extra satelliet-ogen kunnen ook hier de handhaving en het beheer veel gerichter maken.” Eind volgend jaar weten we meer.

Meer informatie over het innovatietraject: NL Veranderdetectie - Van Beeldmateriaal Naar Beeldinformatie