Lancering Vega-raket biedt kansen commerciële ruimtevaart voor Nederland
Satellieten worden geïntegreerd op de SSMS. Bron: ESA
Update: lancering staat nu gepland op 2 september om 3:51u in de ochtend NL tijd. Live te volgen vanaf 3:36u via ESA webTV
Ruim veertig kleine satellieten worden vanuit Frans Guyana tegelijkertijd naar de ruimte gelanceerd met de Vega Small Spacecraft Mission Service (SSMS). Het is de eerste keer dat een raketlancering van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA volledig in het teken staat van kleine satellieten. Aan boord zijn ook veel Nederlandse innovaties en hardware, die leiden tot nieuwe, commerciële kansen op het gebied van slimme kleine satelliettechnologie.
Cubesatspecialist ISIS uit Delft is op meerdere fronten bij de lancering betrokken. Het bedrijf verzorgt de complete lancering voor een aantal klanten, ontwikkelde hardware voor Vega om verschillende satellieten in de juiste baan af te leveren en bouwde bovendien drie van de 41 satellieten: Simba, voor het monitoren van de warmtebalans van de aarde; Dido-3, voor onderzoek naar de E-coli bacterie in gewichtloze omstandigheden en een cubesat voor de Thaise luchtmacht.
‘Dit is de eerste Europese lancering die volledig gewijd is aan kleine satellieten’, zegt directeur en oprichter van ISIS Jeroen Rotteveel. ‘Ik hoop dat we in de toekomst meer van dit soort lanceringen zullen zien, waardoor de toegang tot de ruimte voor kleine satellieten steeds betaalbaarder wordt.’
Jeroen Glazener van het NSO denkt dat dit zeker zal gebeuren: ‘De Nederlandse overheid heeft de ontwikkelingen van kleine satellieten en een kleinere raket zoals Vega altijd gestimuleerd. We zien de vraag naar kleine satellieten toenemen en daarmee ook de commerciële kansen voor de Nederlandse ruimtevaartindustrie. Deze Vega-lancering laat zien dat er steeds meer mogelijkheden komen voor deze markt.’
De Phi-Sat AI (of ɸ-sat). Bron: ESA
Kunstmatige intelligentie in de ruimte
Bij een van de satellieten aan boord waren twee Nederlandse bedrijven betrokken: LensR&D en Capable. Ze ontwikkelden respectievelijk zonnesensoren en de bekabeling van ESAIL, een satelliet die schepen op zee volgt via het AIS-signaal. Mocht een schip in de problemen komen, dan blijft dit dankzij het signaal niet onopgemerkt.
Ook Cosine kijkt uit naar de lancering van Vega. Dit Nederlandse bedrijf ontwikkelde, met ondersteuning van het NSO, Hyperscout-2, een slim instrument dat bijvoorbeeld bosbranden, overstromingen en droogte herkent vanuit de ruimte. Op de kleine ESA-satelliet Phi-Sat past het instrument voor de eerste keer kunstmatige intelligentie toe. Hiermee herkent het instrument de wolken, waardoor alleen de bruikbare wolkenvrije beelden naar de aarde gestuurd kunnen worden.
Marco Esposito van Cosine: ‘Ik verwacht veel van het commercieel potentieel van Hyperscout. Het combineert warmtebeeldtechnologie en kunstmatige intelligentie in een zeer compact instrument dat is geoptimaliseerd voor nanosatellieten. Daarmee is het uniek in zijn soort en bovendien relatief betaalbaar.’
Impressie van de Vega VV16 met de verschillende kleine satellieten aan boord. Bron: ESA
Nederlandse raketonderdelen
De Nederlandse ruimtevaartindustrie droeg niet alleen bij aan de satellieten van SSMS. Ook de Vega-raket die ze naar de ruimte lanceert, kent Nederlandse bijdragen. Airbus Defence and Space Netherlands uit Leiden bouwde de tussentrap die de eerste en tweede rakettrap van de dertig meter hoge raket met elkaar verbindt. Het Brabantse Aerospace Propulsion Products (APP) bouwde ontstekers voor de drie vaste brandstofmotoren van Vega.
Het commerciële potentieel van het HyperScout-2-product is zeer hoog aangezien het voor het eerst een hyperspectrale camera, warmtebeeldtechnologie en kunstmatige intelligentie combineert in een zeer compact instrument dat is geoptimaliseerd voor nanosatellieten. Het is geschikt voor zowel wetenschappelijke als operationele ruimtemissies, waarbij de kosten van een constellatie relatief betaalbaar zijn.