Veiligheid: oneindig veel kansen voor ruimtevaart
De eerste netwerkbijeenkomst-nieuwe-stijl van het NSO, over ruimtevaart en veiligheid, trok afgelopen dinsdag bijna tweehonderd bezoekers naar Den Haag. Een derde van hen was níet afkomstig uit de ruimtevaart. En dat was precies de bedoeling van NSO-directeur Harm van de Wetering: ‘De komende jaren investeert NSO in verbindingen met andere sectoren. Want samenwerken op het gebied van ruimtevaart kan onze samenleving veel rendement opleveren.’
Voor de medewerkers van het NSO en ingewijden uit de ruimtevaartindustrie vormen veiligheid en ruimtevaart een volstrekt logische combinatie. Immers: satellieten houden onze aarde continu in de gaten in allerlei golflengtes, dag en nacht. Ze produceren waardevolle gegevens voor militairen, politieagenten, brandweerlieden, inspecteurs en vele anderen die werken aan onze veiligheid. Maar weten deze mensen dat ook allemaal?
Soms niet, constateert het NSO. Twee derde van alle mensen werkzaam in de waterkwaliteit neemt nauwelijks of geen kennis van de gegevens die satellieten hierover verzamelen. Soms ook wel, zo bleek uit de presentatie van Bertwin Lussenburg van het Innovatieteam van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Lussenburg vertelde hoe zijn ministerie ‘vertrok vanuit maatschappelijke vragen’. Hoe kunnen we vitale objecten, zoals gevangenissen beveiligen? Hoe kunnen we geo-informatie gebruiken bij de herkomstbepaling van vreemdelingen? Hoe kunnen we rook- en gaswolken detecteren en zeecontainers volgen? De antwoorden kwamen van bedrijven uit de ruimtevaartsector. Zij bedachten toepassingen op basis van satellietgegevens die het werk van de medewerkers van het ministerie van J&V slimmer, sneller, efficiënter en beter kan maken.
Toezicht vanuit de ruimte
Hans Vergouwen en Ad Nieuwdorp, beiden van de Environmental Crime Unit van de politie, lieten zien hoe ze satellietbeelden uit het Satellietdataportaal van het NSO gebruikten om illegale boskap en dumpingen van drugsafval op te sporen. En hoe ze, samen met Nederlandse bedrijven en onder leiding van het NSO, een toepassing ontwikkelen om vanuit de ruimte toezicht te houden op grootschalig grondverzet.
‘Nu is het nog afgebakend tot grondverzet’, aldus Nieuwdorp. ‘Maar in de toekomst verwachten we dat satellietgegevens een belangrijke rol zullen spelen bij toezicht en handhaving op allerlei terreinen. Met als gevolg: minder milieuschade, meer beschikbare informatie en efficiënter rechercheren.’
Naast het ministerie van J&V zet ook het Ministerie van Defensie volop in op ruimtevaarttechnologie. Volgens Kapitein-luitenant ter zee Juan Irausquin van het cluster Kennis en Innovatie zijn de mogelijkheden legio. Van ISR (intelligence, surveillance, reconnaissance) tot het bouwen van een eigen satelliet met militaire meerwaarde, zoals de BRIK-II cubesat.
Ruimtevaart heeft impact
Tijdens de netwerkbijeenkomst Ruimtevaart en Veiligheid kwamen naast twee ministeries ook twaalf bedrijven en kennisinstellingen aan het woord tijdens korte pitches. Samen gaven ze de reikwijdte aan van toepassingen gebaseerd op ruimtevaarttechnologie en satellietgegevens. Van het monitoren van de publieke ruimte en landbouwgrond (52 Impact, Vandersat, Cosine) tot een instrument om migratiestromen te volgen (CGI) en van risicomanagement (S&T, NOVA) tot een rechtstreekse en veilige internetverbinding via lasercommunicatie in de ruimte (Leosat).
‘Ik ben nu een jaar directeur van het NSO’, zei Van de Wetering na afloop van de succesvolle netwerkbijeenkomst. ‘Elke week besteed ik één dag aan het verkennen van de sector en gesprekken met relevante stakeholders in binnen- en buitenland. Wat mij daarbij het meest opvalt is hoe oneindig breed het werkgebied van ruimtevaart is en ook hoeveel impact ruimtevaart heeft en nog veel meer kan hebben voor een aantal grote maatschappelijke vraagstukken.’