Satellietdata-toepassing voor Oegandese boeren van project- naar business-fase
Het project MUIIS is een van de grotere projecten binnen het Geodata for Agriculture and Water-programma dat NSO beheert, waarbij satellietdata ingezet worden ten behoeve van voedselzekerheid. Zo'n 250.000 kleine Oegandese boeren registreerden zich om in aanmerking te komen voor een combi van agro-adviesinformatie en financiële diensten. Na drie jaar projectstatus met financiële ondersteuning vanuit Nederland, zal de dienstverlening nu op eigen kracht voortgaan.
MUIIS (Mobile User-owned ICT4Ag-enabled Information Services) is een gebundelde dienstverlening aan kleinschalige Oegandese landbouwers. Zij ontvangen locatiespecifieke weersinformatie en agro-advies op hun mobiele telefoon, alsmede marktinformatie en een droogteschadeverzekering. Als tegenprestatie betaalt men 20.000 Oegandese Shilling (krap 5 euro) per groeiseizoen èn wordt men opgenomen in een digitale database, met gegevens over hen zelf, het gezin, de bezittingen en productieresultaten. Deze informatie is voor financiële dienstverleners belangrijk om risico’s beter te kunnen inschatten. Hierdoor krijgen deze ‘geprofileerde’ boeren bijvoorbeeld eerder een lening, indirect gewaarborgd door de Nederlandse Rabobank Foundation.
Landbouwactiviteiten in Oeganda, gezien vanuit de ruimte (beeld: NASA)
De subsidie-inzet vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gecoördineerd door Netherlands Space Office binnen hun projecten in het kader van Geodata for Agriculture and Water. Inhoudelijk is het Technical Centre for Agriculture and Rural Cooperation (CTA) verantwoordelijk, een internationale organisatie met Wageningen als hoofdvestiging. Ook de Nederlandse bedrijven EARS en eLEAF zijn partner, samen met Amerikaanse en Afrikaanse organisaties.
Voor de inwinning van satellietdata worden vooral Europese geostationaire weersatellieten, regenradar en de dagelijkse MODIS-data (Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer) van NASA ingezet. Dat vertaalt zich uiteindelijk in tekstberichten zoals: ”Breng mest op tussen 5 en 7 uur vanmiddag”. Boeren geven aan de werkwijze van hun grootouders te willen respecteren, maar de klimaatverandering noopt tot aanpassing. Of, zoals landbouwer Mbidde Eria het verwoordde: “MUIIS is voor mij nu net zozeer een werktuig als mijn riek.”
Resultaat
En dat levert resultaat op: de maisboeren mèt advies kunnen soms tot wel 67% meer oogsten dan boeren die niet deelnemen. Dat kan een inkomensstijging van 70% betekenen. “Op een bijeenkomst een paar weken geleden meldden ook telers van soja en andere bonen en sesamzaad aanmerkelijk betere opbrengsten”, vertelt Benjamin Kwasi Addom, projectleider bij CTA. Dergelijke resultaten moeten landbouwers overtuigen om mee te gaan met een commerciële opzet van de dienst. Tot nu toe hebben zich maar 3.200 boerenhuishoudens daadwerkelijk geabonneerd. Kwasi Addom verklaart: “Men heeft al genoeg zorgen als er maar één dag vooruit wordt gekeken. Een verzekering of een lening voor investeringen is dan wel erg abstract. Maar de bewezen resultaten gaan hier zeker helpen.”
Medewerkers project MUISS in Oeganda (beeld: CTA, MUIIS project)
Vanaf februari 2019 is het dienstencluster omgezet in een zelfstandige business. De belangrijkste beslissing op korte termijn is wie het product mag vermarkten. Kwasi Addom geeft als voorbeeld de financiële dienstverleners. “1.900 boeren namen een lening. En 30 % van de deelnemers had vorig jaar baat bij de schadeverzekering: wanneer uit de satellietbeelden blijkt dat een bepaald percentage van het land door droogte is aangetast, keert de verzekering automatisch uit.” Het aanbod zou geherformuleerd kunnen luiden: ‘Wij bieden u een droogteverzekering aan voor 20.000 shilling per groeiseizoen en daarbij krijgt u gratis teeltadvies.’
De Oegandese overheid is erg te spreken over MUIIS en financierde de verzekeringspremie voor de helft. Bij benadering is 70% van de ruim 40 miljoen inwoners werkzaam in de landbouw. De sector vertegenwoordigt minstens een kwart van het BNP en beslaat het overgrote deel van de export. De economische groei van Oeganda wordt dus sterk vooruit geholpen als landbouwmodernisering het boeren-inkomen doet stijgen. Tot slot brengt het gebruik van geo-ict in de landbouw nieuwe kansen voor werkgelegenheid voor de jeugd, en draagt het bij aan de verjonging van de landbouwsector.
Plaatsen in Oeganda waar project MUIIS actief is. (beeld: CTA, project MUIIS)