Zuid Afrika monitort het watergebruik voor irrigatie van landbouwgewassen voortaan in het hele land. Er wordt gebruik gemaakt van Nederlandse applicaties op basis van satellietdata. Aan de nationale uitrol ging een regionaal tweejarig traject vooraf dat het Department of Water and Sanitation overtuigde. Netherlands Space Office (NSO) en het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken hopen dat andere landen met ernstige watertekorten dit voorbeeld zullen volgen.
In grote delen van Zuid Afrika is water een schaars goed. In 2016 besloot een Zuid-Afrikaans waterschap om verspilling door overvloedige irrigatie tegen te gaan. Het ontwikkelde samen met een consortium van Nederlandse organisaties een satellietdata-toepassing, die toont wanneer er meer geïrrigeerd wordt dan de vooraf vastgestelde norm per perceel. Vervolgens wordt contact opgenomen met de boer. “Niet om hem te beboeten, maar om de situatie te bespreken en het verbruik te verminderen”, benadrukt Bert Meijvogel, senior adviseur & coördinator ESA-IAP bij NSO. Het doel is het percentage van het beschikbare water dat gebruikt wordt voor irrigatie (nu 63%) te verlagen.
Plantafkoeling meten
De Nederlandse bedrijven HydroLogic en eLEAF, ondersteund door Waterschap Drents Overijsselse Delta, hebben samen de Water Auditing applicatie ontwikkeld waarmee de Zuid-Afrikaanse waterautoriteit gericht actie kan ondernemen. Het onderliggende algoritme is tot stand gekomen aan de Wageningen Universiteit en verder ontwikkeld door eLEAF. Bert Meijvogel: “De technologie is gebaseerd op het feit dat planten afkoelen wanneer ze opgenomen water verdampen. Denk maar aan de functie van transpiratie bij de mens. Die mate van afkoeling is met satellieten vast te stellen en is nu te verwerken tot perceelgebonden data.”
De Zuid-Afrikaanse Water Auditing berekent het verbruikte water per geïrrigeerd perceel en vergelijkt dat met de maatstaf die hiervoor door de Zuid-Afrikaanse waterautoriteit is vastgesteld. De lokale watermanagers kunnen vervolgens alle actuele (en historische) informatie per perceel, boerderij of district zien op een online ‘dashboard’ (HydroNET) dat HydroLogic heeft ontwikkeld. Met deze informatie gaat het waterschap met de boer in gesprek om inzicht te geven in het waterverbruik.
Groot maatschappelijk belang
De Water Auditing applicatie sluit goed aan bij de Nederlandse beleidsdoelstelling om de waterproductiviteit in de landbouw met 25% te verhogen. Van alle landen in Afrika en het Midden-Oosten worden vergelijkbare gegevens verzameld in de Water Productivity Database (WaPOR) van de FAO. De satellietdata kunnen worden gecombineerd met informatie van waterbeheerders en voedselproducenten. Door deze database te subsidiëren, draagt het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken bij aan efficiënter watergebruik in de landbouw in deze regio’s.
Het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken hoopt dat het contract in Zuid Afrika een stimulans vormt voor wijdverspreid gebruik. Bij het Ministerie zegt Job Kleijn: “Ons toekomstperspectief is in lijn met de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties. De monitoring van waterproductiviteit in de landbouw moet makkelijk worden, zodat steeds meer waterautoriteiten het ernstige watertekort in hun land kunnen laten afnemen. Het maatschappelijk belang van de Water Productivity Database en van de toepassing die de Zuid-Afrikaanse overheid nu inzet, is heel groot.”
De Water Auditing applicatie is ontwikkeld binnen het ESA Integrated Applications Promotions-programma, ondersteund door NSO. Het HydroNET dashboard is ontwikkeld met financiële steun van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland uit het innovatieprogramma Partners voor Water.
Zowel de Water Auditing applicatie voor Zuid-Afrika als de WaPOR zullen volgende week aan watermanagers van over de hele wereld worden getoond tijdens de World Water Week in Stockholm. Op het side-event Africa’s Spatial Delight worden twaalf toepassingen van satellietdata voor het voetlicht gebracht die door Nederlandse organisaties en lokale partners in Afrika en Azië worden ontwikkeld.