Hoe kunnen Nederlandse bedrijven maximaal profiteren van hightech uit de ruimtevaart?

Zal een robotarm uit de ruimtevaart ooit onze kasgroenten plukken? Als het aan Nederlandse ondernemers ligt, maken we hier op aarde veel meer gebruik van technologie uit de ruimtevaart. Dat bleek tijdens het evenement Tech Needs Discovery op 18 maart bij SBIC in Noordwijk.

Het idee is simpel. Als je tóch superlichte, sterke, duurzame en innovatieve technologie ontwikkelt voor de ruimtevaart, gebruik die technologie dan óók als spin-off hier op aarde. En omgekeerd kan het ook: de ruimtevaartsector laten profiteren van hightech die juist voor aardse producten en toepassingen is ontwikkeld (spin-in).

Ruim twintig tech savvy ondernemers kwamen vorige week naar het evenement Tech needs more space, georganiseerd door ruimtevaartincubator SBIC en NL Space Campus. Ze staken hun knappe koppen bij elkaar om samen te bedenken wat je allemaal nog méér kunt doen met bestaande (ruimtevaart)technologie. Technology transfer dus, het doel van ESA’s Technology Broker programma, dat in Nederland mede mogelijk gemaakt wordt door het NSO.

Hightech makelaar
Twee voorbeelden uit het Europese verleden van dit programma: het bedrijf Skytree maakte handig gebruik van de technologie waarmee CO2 uit de lucht van het internationale ruimtestation ISS wordt gefilterd. Een vergelijkbaar systeem kan hier op aarde CO2 uit de lucht halen en die opslaan of meteen beschikbaar maken voor gewassen in de glastuinbouw. En Metalot werkt aan circulaire en duurzame energiedragers op basis van metaalpoeder, een techniek die in de ruimtevaart wordt ontwikkeld om voortstuwing te produceren.

‘Wij brengen de ruimtevaartindustrie in contact met sectoren zoals agrofood, energie, hightech en logistiek’, zegt Jocobo Domingo. Hij is business development manager bij SBIC en ‘technologiemakelaar’ namens het ESA Technology Broker programma. ‘Vraag en aanbod bij elkaar brengen, daar gaat het om. Zodat wij als maatschappij alle technologie die wordt ontwikkeld maximaal benutten.’

ESA Technology Broker werkt met een vast stappenplan. Eerst: kansrijke connecties zoeken en partijen aan elkaar koppelen. Komen ze samen tot een goed idee? Dan faciliteert het programma een innovatietraject met kennis, contacten en advies over mogelijke subsidies en investeerders. Leidt deze tweede fase tot een succesvolle businesscase? Dan is het zoeken naar klanten en investeerders, zodat startups scaleups worden en ze hun product of dienst naar de markt kunnen brengen.

Bedrijven als Skytree en Metalot naderen het eind van zo’n traject. Hetzelfde geldt voor Solidflow, dat koudgasgeneratoren uit de ruimtevaart doorontwikkelt tot een kleine, onderhoudsvrije en robuuste zuurstofvoorziening voor huisartsen en militairen aan het front. En het bedrijf Resoniks, dat een product ontwikkelde waarmee verfproducenten zonder een blik te openen kunnen meten hoeveel verf erin zit – met dank aan sensoren uit de ruimtevaart.

Kas is net als ruimteschip
Helemaal aan het begin van het traject staan de deelnemers aan beurzen, competities en evenementen zoals Tech Needs Discovery, dat in 2025 drie keer wordt georganiseerd. Zij oriënteren zich – soms voor het eerst – op wat de ruimtevaart allemaal te bieden heeft.

Aadesh Shah, strategic innovation engineer bij de Viscon Group, wil het werk in de glastuinbouw zoveel mogelijk automatiseren. Méér doen, met minder mensen en spullen: ‘Ons product in de kassen verandert voortdurend. Vandaag verbouwen we tomaten, morgen komkommers of peper. Dan wil je een robotgrijper hebben die voor meerdere producten geschikt is, want elke keer de ‘hand’ van zo’n robot vervangen kost veel tijd. Misschien is zoiets in de ruimtevaart al wel beschikbaar.’

Ook Nienke Veenendaal, lead product innovation manager van PRIVA, ziet een parallel tussen de glastuinbouw en de ruimtevaart: ‘In beide werelden wil je alle grondstoffen waar je over beschikt hergebruiken. Een closed loop dus, zonder afval.’ Veenendaal zoekt sensoren en andere technologie waarmee je planten vanbinnen kunt bekijken, zónder ze te beschadigen. En systemen om water, mest en andere grondstoffen realtime te monitoren.

Brug naar ESTEC
Dat Nederlandse bedrijven naar de NL Space Campus in Noordwijk komen om technologische inspiratie op te doen is volstrekt logisch, vindt Jocobo Domingo. Want in Noordwijk is ESTEC gevestigd, het testcentrum en het ‘technisch hart’ van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Met verschillende programma’s – ESA BIC, het Phi-Lab en Technology Broker – slaat ESA een brug tussen de ruimte en de aarde, zodat iedereen kan profiteren van haar hightech innovaties.

Hoe precies, met welke technologie en wanneer, dat is volgens Domingo altijd een verrassing. ‘De mooiste uitkomst van al onze technology transfer inspanningen’, zegt hij, ‘is de uitkomst die je van tevoren niet verwacht.’