Ruimtevaartjaar 2025: volop ambitie voor veiligheid en economie

Wat gaat het ruimtevaartjaar 2025 ons brengen? Hierover werd vorige week volop van gedachten gewisseld tijdens de NL Space Lift Off, de ruimtevaarnieuwjaarsbijeenkomst, bij Space Expo in Noordwijk.

Tout ruimtevaart Nederland blikte terug op het voorbije ruimtevaartjaar tijdens de traditionele nieuwjaarsbijeenkomst van branchevereniging SpaceNed, Netherlands Space Office en NL Space Campus, op 30 januari bij Space Expo in Noordwijk. Maar veel meer nog, ging het over de toekomst. Omringd door raketmotoren, satellietmodellen en een bolvormige projectie van indrukwekkende satellietdata, spraken de aanwezigen onder meer over de Lange-termijn ruimtevaartagenda, de ontwikkeling van de NL Space Campus en over de commerciële kansen die de internationale ruimtevaart het Nederlandse bedrijfsleven biedt.
NL Space Lift Off: een aftrap voor Ruimtevaartjaar 2025

Op politiek niveau staan we op een kruispunt, constateerde NSO-directeur Harm van de Wetering in zijn bijdrage. Onze veiligheid is niet gegarandeerd. Het concurrentievermogen van de Europese Unie leidt breed tot zorgen. En dan zijn er nog de gevolgen van klimaatverandering, die we steeds meer zullen voelen. ‘Wat ruimtevaart onmisbaar maakt, is dat het een essentiele bijdrage levert aan deze uitdagingen. Het is aan ons om de mogelijkheden van ruimtevaart optimaal de benutten.’

Strategisch autonoom
2025 is het jaar van de ESA-ministersconferentie. Tijdens deze conferentie in november beslissen de ESA-lidstaten in welke programma’s ze de komende drie jaar investeren. Daarnaast werkt de Europese Unie aan een nieuw, meer ambitieus programma. Daarop aansluiten biedt ook veel kansen voor Nederland, juist ook op gebied van een aantal belangrijke strategische thema’s. Want ruimtevaart gaat niet zozeer over de ruimte zelf, maar veel meer over veiligheid en welvaart in ons dagelijks leven op aarde.

Dit jaar ontwikkelt CGI, samen met Defensie en het NSO, met haar partners een prototype van een zogenoemde PRS-ontvanger in Nederland. Met deze speciale ontvanger wordt wordt toegang verkregen tot het beveiligde signaal van Galileo navigatiesatellieten en daarmee is de positiebepaling nóg nauwkeuriger en betrouwbaarder. En dat is belangrijk voor onze veiligheid, zegt Van der Hoeven, Senior Vice-President Space, Transport & Logistics van CGI: ‘Hét onderwerp van de komende tijd is strategische autonomie voor Europa. Met deze ontvanger kan Nederland hier een wezenlijke bijdrage aan leveren.’

Investeren in ambitie
Exact een jaar geleden, tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van 2024, presenteerde oud-minister Maria van de Hoeven de Lange-termijn ruimtevaartagenda (LTR). Hierin staan de Nederlandse ambities op het gebied van ruimtevaart beschreven voor de komende tien tot vijftien jaar. Van der Hoeven hoopt dat we dit jaar de eerste concrete uitwerkingen van de
Harm van de Wetering vertelt over de ambities in 2025 LTR zullen zien: ‘Wat nu nodig is? Boter bij de vis. Mooie plannen maken is stap één. Daarna moet je investeren. Zowel met financiële middelen, als in mensen de onze ambities kunnen waarmaken.’

Ze vindt een bondgenoot in Pim van Strien, oud-Tweede Kamerlid en nu wethouder ruimtevaart van de gemeente Noordwijk. Hij kijkt uit naar de kabinetsreactie op de Lange-termijn ruimtevaartagenda en het daaropvolgende debat in de Tweede Kamer: ‘Ruimtevaart is van belang voor onze veiligheid, communicatie, welvaart, strategische autonomie en duurzame toekomst. We moeten parlementariërs hiervan overtuigen en zorgen dat zij de ambities uit de LTR ondersteunen met voldoende budget.’

Een campus vol kansen
2025 wordt ook het jaar van de NL Space Campus, voorspelt directeur van die campus Marc Sandelowsky. Hij kijkt in het bijzonder uit naar de opening van het nieuwe gebouw Comet
Philip Thomas, Head of ScaleUp Programma Division ESA vertelt over ESA Phi-Lab Netherlands lab in oktober. In het Comet lab komen studenten, bedrijven en ruimtevaartexperts samen om te werken aan onze toekomst in de ruimte én op aarde. Ze doen dat onder meer ook in het Φ-lab (Phi-lab) van ESA, dat helpt om kansrijke concepten en technologieën naar de commerciële ruimtevaartmarkt te brengen. In 2022 heeft NSO geadviseerd om vanuit het Rijk te gaan investeren in een Nederlands Phi-lab. Op basis van dit advies is besloten om deze faciliteit onder te brengen op de NL Space Campus, waar samenwerking en innovatie optimaal gestimuleerd worden. ‘Het Phi-lab zal een stevige impuls geven aan de commercialisatie van veelbelovende ruimtevaarttechnologie in Nederland’, aldus Sandelowsky.

Het Phi-lab is niet het enige programma voor commercialisatie in de ruimtevaart op de NL Space Campus. De campus huist ook ruimtevaartincubator voor startups ESA BIC en dan is er nog het ESA Technology Broker programma. Martijn Leinweber van het Space Business Innovation Centre in Noordwijk: ‘Alles komt op de NL Space Campus bij elkaar. Dit is dé plek waar je als bedrijf kansen kunt verzilveren door technologie voor de ruimtevaart te ontwikkelen of andersom: door ruimtevaarttechnologie toe te passen in andere sectoren.’

Save the symposium date
Wil Nederland de komende jaren haar slag slaan in de mondiale en snelgroeiende commerciële ruimtevaartmarkt? Dan mogen ondernemers en kennisinstellingen een grotere broek aantrekken, vindt Jeroen Rotteveel, voorzitter van ruimtevaart branchevereniging SpaceNed: ‘Nederland is ontzettend goed in ruimtevaart, maar we zijn erg slecht in trots zijn op wat we allemaal doen en dat laten zien aan de wereld.’
Jeroen Rotteveel nodigt uit voor het Amsterdam Space Symposium 2026

Om te laten zien waartoe het Nederlandse ruimtevaartecosysteem in staat is, organiseert SpaceNed het Amsterdam Space Symposium. Speciale aandacht zal uitgaan naar de thema’s veiligheid en klimaat. Hoewel het symposium plaatsvindt in 2026, riep Rotteveel alle aanwezigen nu alvast op om 3 en 4 maart 2026 vrij te houden in de agenda. Aanmelden voor het Amsterdam Space Symposium kan vanaf dit voorjaar, in totaal worden zo’n 1.200 bezoekers uit de hele wereld verwacht

Meer lezen?
Versterking van Space Expo en NL Space Campus
Amsterdam Space Symposium