‘Satellietdata stellen de politie in staat veel effectiever te werken’
Sinds 2012 koopt het NSO satellietgegevens van Nederland centraal in, om ze daarna kosteloos beschikbaar te stellen aan innovatieve bedrijven en instellingen. Welke successen heeft dit opgeleverd? Johan de Vries ziet het werk van de Nationale Politie ten goede veranderen dankzij satellietgegevens.
Johan de Vries, expert milieucriminaliteit bij de Nationale Politie
Hoe lang werk je al bij de politie en wat is je functie?
‘Ik zit nu in mijn 46ste jaar bij de politie. Nu doe ik dat als medewerker van het expertiseteam milieucriminaliteit. Samen met vijf anderen werk ik bijvoorbeeld aan nieuwe methoden om criminelen in dit domein op te sporen. Dan moet je denken aan mensen die bouwstoffen verkeerd gebruiken, afval illegaal dumpen of niet goed omgaan met gevaarlijke chemische stoffen.’
Wanneer kwam je voor het eerst in aanraking met de mogelijkheden van satellietdata?
‘Zo rond 2018, toen ik het werk overnam van een collega die met pensioen ging. Tot die tijd was het voor mij een onduidelijke wereld op grote afstand. Ik was wel “opstapper” geweest bij vliegtuigen en helikopters die vanuit de lucht observaties deden. Maar dat satellieten soortgelijke taken kunnen uitvoeren, was mij niet bekend. Pas toen ik me echt ging verdiepen in wat je allemaal met satellieten kunt, ontdekte ik de meerwaarde ervan. En zeker ook van het Satellietdataportaal.’
Wat viel je op aan het portaal?
‘Dat je nauwelijks tijd en energie kwijt bent aan het vinden van beelden. Dat was vroeger met observaties vanuit de lucht echt veel meer gedoe. Bovendien had je dan één plaatje, het was een momentopname. In het Satellietdataportaal kun je met het grootste gemak zien hoe een locatie er twee maanden of een half jaar geleden uitzag. Historische satellietbeelden zijn een heel goed beginpunt voor recherchewerk.’
Bij welke zaken kunnen satellietdata de politie verder helpen?
‘Laatst kregen we een melding dat iemand veelvuldig zandklei-achtig materiaal in een waterplas dumpte. Met de historische satellietdata kon ik ontdekken wanneer er gedumpt was en om welk oppervlak aan materiaal het ging. De beelden onderbouwden dat het niet een incident was, maar een structureel verhaal. Dan ga je op onderzoek uit: is het verontreinigde grond? En wie kunnen we hierop aanspreken?’
Echt recherchewerk dus, maar dan met gratis beelden, die je zo in de schoot geworpen krijgt?
‘Precies. Een andere zaak was die van afvalbranden. Hoe kom je erachter hoeveel materiaal er op een schroothoop gelegen heeft als het eenmaal in brand staat? Met satellietbeelden. We konden zien wat er op welk moment had gelegen en gebruikten die informatie ook in onze verhoren.’
Jullie werkten samen met de Inspectie Leefomgeving en Transport aan een heel nieuwe satelliettoepassing. Wat kan die toepassing?
TerraVisie ©Johan de Vries
‘Samen met de ILT ontwikkelen we een monitorings- en detectiesysteem om toezicht op de opslag en het gebruik van secundaire bouwstoffen, zoals staalslakken of bodemassen effectiever te maken. We doen dat met een consortium van private bedrijven. In onze toepassing TerraVisie nemen satellieten een deel van de taken van toezichthouders over en maken hun werk makkelijker. Satellieten kijken niet alleen in zichtbaar licht, maar ook in andere kleurenbanden en met radar. Ze zien dus veel meer dan mensen in het veld. Eind dit jaar is de technologie zover dat de toezichthouders het kunnen gebruiken. En wij als politie ook, in het kader van de opsporing.’
Toen je begon bij de politie was van aardobservatie nauwelijks sprake. Nu zijn de mogelijkheden talloos Hoe vind je dat?
‘Ik krijg energie van nieuwe mogelijkheden. Satellieten stellen de politie in staat om veel effectiever te werken. Vooral voor saaie, repeterende observatietaken kun je uitstekend satellietdata gebruiken. In de toekomst misschien ook in combinatie met bijna real time dronebeelden. Ik hoop dat de ontwikkeling zo doorgaat. En dat het Satellietdataportaal in de toekomst ook hoge resolutie multispectrale beelden aanbiedt. Dan kunnen we, in samenwerking met andere organisaties, satellietdata in nog veel meer domeinen toepassen.’